Rozliczanie kryptowalut w Polsce regulują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). Od 2019 roku wprowadzono jednoznaczną kwalifikację podatkową – obrót walutami wirtualnymi jest traktowany jako odpłatne zbycie waluty wirtualnej (praw majątkowych). Dochody z obrotu kryptowalutami standardowo rozlicza się w formularzu PIT-38. Dotyczy to również przedsiębiorców, o ile transakcje dokonywane są poza zakresem prowadzonej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak obrót kryptowalutami stanowi przedmiot działalności, przychody należy rozliczyć w ramach działalności gospodarczej (PIT-36/PIT-36L) lub CIT.
Kiedy powstaje obowiązek podatkowy?
Obowiązek podatkowy pojawia się w momencie wymiany kryptowaluty na:
- prawny środek płatniczy (np. PLN, EUR),
- towar lub usługę,
- inne prawa majątkowe (z wyłączeniem kryptowalut).
Ważne: wymiana krypto–krypto jest neutralna podatkowo i nie rodzi przychodu do opodatkowania.
Podatek od kryptowalut – stawka
Dochód z kryptowalut opodatkowany jest 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym dla osób fizycznych. Spółki rozliczają zyski z kryptowalut w ramach podatku CIT. Przepisy nie przewidują progów, ulg ani zwolnień – opodatkowany jest każdy dochód, niezależnie od jego wysokości. Możliwe jest jednak odliczenie udokumentowanych kosztów nabycia kryptowalut oraz prowizji transakcyjnych, które pomniejszają podstawę opodatkowania.
Jak obliczyć podatek od kryptowalut?
Podstawę opodatkowania stanowi dochód (t.j., przychód minus koszty uzyskania przychodu).
Przychód obejmuje:
- środki pieniężne otrzymane ze sprzedaży kryptowalut,
- wartość towarów lub usług zapłaconych kryptowalutą.
Koszty uzyskania przychodu (muszą być udokumentowane):
- udokumentowane wydatki na zakup kryptowalut (np. przelewy, historia z giełdy),
- prowizje giełd, kantorów i platform.
Koszty niedozwolone:
- wydatki na sprzęt i energię do kopania,
- finansowanie zakupu (np. kredyty, pożyczki),
- transakcje krypto–krypto.
Koszty można wykazać nawet wtedy, gdy w danym roku nie osiągnięto przychodu – nadwyżka może być przeniesiona na kolejne lata.
Obowiązek złożenia PIT-38
Deklarację PIT-38 muszą złożyć osoby, które:
- uzyskały przychody z odpłatnego zbycia kryptowalut,
- nie uzyskały przychodów, lecz poniosły wydatki na zakup,
- prowadzą działalność gospodarczą, ale obrót kryptowalutami realizują poza jej zakresem.
Uwaga: w przypadku profesjonalnego obrotu kryptowalutami w ramach działalności (np. kantory, usługi tradingowe) przychód może być zakwalifikowany do działalności gospodarczej i rozliczany jak DG lub CIT.
Termin: od 15 lutego do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (np. za 2024 – do 30 kwietnia 2025).
Forma: papierowo, listownie lub elektronicznie (e-Deklaracje, Twój e-PIT).
Darowizna kryptowalut
Darowizna kryptowalut nie podlega PIT, lecz podatkowi od spadków i darowizn. Obowiązek podatkowy ciąży na obdarowanym, a wysokość podatku zależy od:
- grupy podatkowej (I, II, III),
- wartości darowizny,
- terminowego zgłoszenia nabycia do urzędu skarbowego.
Najbliższa rodzina (tzw. „grupa 0” w ramach grupy I) – małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo – korzysta z pełnego zwolnienia z podatku, o ile darowizna zostanie zgłoszona w ciągu 6 miesięcy na formularzu SD-Z2.
Przy sprzedaży otrzymanej w darowiźnie kryptowaluty obdarowany musi zapłacić 19% podatek dochodowy. Ponieważ nie poniósł kosztów zakupu, nie może ich wykazać – wyjątkiem są koszty sprzedaży, np. prowizje giełdowe.
Faktury i płatności w kryptowalutach
Przepisy dopuszczają wystawianie faktur z możliwością zapłaty kryptowalutą. Zgodnie z ustawą o VAT kwota podatku musi być jednak zawsze wyrażona w PLN. Cała faktura – zarówno wartość netto, VAT, jak i brutto – musi być formalnie wystawiona w złotych polskich. Kryptowaluta może stanowić jedynie formę zapłaty, o ile kontrahenci to uzgodnią.
Ryzyko i sankcje
Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) monitoruje transakcje kryptowalutowe – w szczególności duże i powtarzalne. Ukrywanie dochodów wiąże się z poważnymi konsekwencjami:
- zaległy podatek + odsetki,
- dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości do 75% kwoty zaniżenia podatku,
- ryzyko blokady rachunku i postępowań karnych.
Podatnicy, którzy nie wykazali dochodów, mogą skorzystać z procedury czynnego żalu – złożyć korektę zeznania i wyjaśnienia, co często chroni przed konsekwencjami karnymi.
W przypadku pytań dotyczących podatku od kryptowalut lub potrzeby wsparcia w zakresie rozliczeń transakcji na walutach wirtualnych warto skorzystać z pomocy getsix®. Oferujemy analizę sytuacji podatkowej oraz kompleksowe doradztwo dostosowane do indywidualnych potrzeb, aby zapewnić prawidłowe rozliczenie i bezpieczeństwo podatkowe.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350 ze zm.)
- Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. 1992 nr 21 poz. 86 ze zm.)
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. 1997 nr 137 poz. 926 ze zm.)
